تست های غیر مخرب

مقدمه ای بر آزمون های غیر مخرب
Non Destructive Tests (NDT)

مقدمه
ضرورت بازرسی

در ماده یا قطعه در حین ساخت، انواع نقصها با اندازه های متفاوت ممکن است به وجود آید که ماهیت و اندازه دقیق این نقص، کارکرد آتی قطعه را تحت تاثیر قرار می دهد. نقصهای دیگری مانند ترکهای ناشی از خستگی یا خوردگی، در حین کار با ماده نیز ممکن است به وجود آید. بنابراین برای آشکارسازی نقصها در مرحله ساخت و همچنین برای آشکارسازی و مشاهده آهنگ رشد آنها در حین عمر کاری هر قطعه یا مجموعه باید وسایل قابل اعتمادی در اختیار داشت.

انواع سیستمهای بازرسی

تستهای مخرب(DT)

در این نوع تست آزمایشهای مختلف بر روی نمونه های استاندارد تهیه شده از قطعات مورد آزمون انجام می شود و پس از انجام تست نمونه از بین می رود.

محدودیتهای روش: سرعت پایین

پر هزینه بودن

ارائه اطلاعات فقط مربوط به نمونه ها

تستهای غیر مخرب (NDT)

تست یا بازرسی غیر مخرب به روش هایی از بازرسی اطلاق می شود که در آنها کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن قطعه، مورد بررسی قرار می گیرد.

تفاوتهای DT و NDT:

1. در روش های DT پس از اعمال آزمایش، قطعه کارایی خود را از دست می دهد
2. در روش های DT نمی توان تمام محصولات را تحت آزمایش قرار داد و باید به صورت random تعدادی از نمونه ها را تحت آزمایش قرار داد.
3. در روش های DT نیاز به تهیه نمونه استاندارد وجود دارد که برای آزمایش های مختلف متفاوت است.

l      آزمایشهای DT و NDT در عرض یکدیگر قرار ندارند و انجام یک تست باعث بی نیازی از تست دیگر نمی شود.

عیوب قابل تشخیص با NDT  :

عیوب ناشی از مواد اولیه

•  جدایش

•  ناخالصی

•  آخالهای سرباره

•  تخلخل های گازی

•  تخلخل های انقباضی

عیوب ناشی از روش ساخت

•  شکل دادن

•  متالورژی پودر

•  جوشکاری

•  عملیات حرارتی

•  ماشینکاری

عیوب ناشی از مونتاژ قطعات

•  ترک ناشی از تنش اضافی

•  عیوب ناشی از جوشکاری اضافی

•  مونتاژ نادرست

•  قطعات جا افتاده

عیوب ناشی از کارکرد

•  ناپایداری حرارتی

•  خزش

•  سایش

•  خوردگی تنشی

•  خوردگی

•  خستگ

المان های بازرسی غیر مخرب

1. 1. منبع انرژی
   2. یک قطعه کار متناسب با منبع انرژی
   3. قطعه آزمون برای اندازه گیری تفاوت ها
   4. وسیله ای برای نشان دادن و ثبت نتایج آزمون
   5. اپراتور آموزش دیده
   6. دستور العمل برای انجام تست
   7. سیستم گزارش نتایج

روش های متداول NDT

1. بررسی چشمی (VT)                Visual Test
2. بازرسی با مایعات نافذ (PT) Liquid Penetranat Test
3. بازرسی با ذرات مغناطیسی (MT) Magnetic Particle Test
4. رادیوگرافی (RT)          Radiographic Test
5. بازرسی با جریان گردابی (ET) Eddy Current Test
6. بازرسی با امواج اولتراسونیک (UT)       Ultrasonic Test
7. بازرسی با انتشار امواج صوتی (AET)     Acoustic Emission Test

مراحل NDT

مرحله اول: استفاده از یک خاصیت فیزیکی جسم و محیط تست

مرحله دوم: تغییر در خاصیت فوق به دلیل وجود عیب

مرحله سوم: آشکار سازی تغییر ایجاد شده به کمک یک آشکارساز مناسب

مرحله چهارم: تبدیل تغییر آشکار شده به نحوی که قابل تفسیر باشد

مرحله پنجم: تفسیر نتایج

تعاریف اولیه

ناپیوستگی (Discontinuity): هر گونه اغتشاش در خواص متالورژیکی یا مکانیکی یا فیزیکی جسم ناپیوستگی نامیده می شود.

عیب (Defect): ناپیوستگی هایی که باعث شود خواص استاندارد قطعه از بین رود، عیب نامیده می شود.

یک ناپیوستگی لزوماَ عیب نیست.